Ruby on Rails İle Veri Tabanı Tasarımı

Adı : Ruby on Rails İle Veri Tabanı Tasarımı

Ruby on Rails ile Veri Tabanı Tasarımı
Web geliştirme alanında popüler olan Ruby on Rails, duyarlı, ölçeklenebilir, kolay kullanımlı ve hızlı bir web uygulama çerçevesidir. Ruby on Rails, MVC (Model görünümü denetleyici) tasarım deseni kullanır ve burada model, verilerin saklandığı ve farklı web bileşenleri arasında veri alışverişi yapmak için kullanılan yerdir.
Veri tabanı tasarımının Ruby on Rails uygulamalarında temel bir rolü vardır. Veri tabanı tasarımı ile birlikte, uygulama başarısız olmadan önce kullanıcının verdiği verilerin doğruluğunu sorgulama ve doğrulama imkanı sağlar. Bu yazıda, Ruby on Rails uygulamalarında veri tabanı tasarımının temellerini ve en iyi uygulamalarını öğreneceğiz.
Ruby On Rails Uygulamalarında Veri Tabanı Model Tasarımı
Ruby on Rails ile çalışırken, ilk adım genellikle veritabanı tablolarını oluşturmakla başlar. Bir model sınıfı oluşturarak ve ActiveRecord özellikleriyle donatarak bir veri tabanı tablosunun temel bir bileşenini kolayca oluşturabilirsiniz.
Sınıf adı, tablo adına dönüşür ve nesneleri yöneten ActiveRecord ORM, veritabanı sorgu dilini öğrenmenizi gerektirmez, bunun yerine veritabanı bilgileriyle çalışır. Bu, sorgu dilinde uzman olmayan bir kişinin, Ruby kodu kullanarak veri tabanı üzerinde kolayca işlem yapmasına olanak tanır.
Örneğin, bir blog uygulamasında tasarım aşamasındasınız ve kullanıcılar için `yazılar` adında bir tablo oluşturmalısınız.
```\nrails generate model Post title:string body:text\n```
Bu komut, bir Post sınıfı ve posts adında bir veritabanı tablosu oluşturacaktır. `title`ve `body`alanları, `string` ve `text` veri türleri ile belirtilir.
Oluşturduğunuz veri tabanı modelinin kapasitesini tam olarak anlamak, gerçek uygulamanın kullanımını anlamakla doğru orantılıdır.
`title` alanı boş bırakılamaz bir gereksinim olduğunda, tablonuzda bir boşluklu kaydın önleneceği anlamına gelir. Metin alanı olan `body`, HTML karakterleriyle doldurulabilecek, ancak kullanıcıların oluşturduğu içeriği doğrudan veri tabanına ekleme şansınız yoktur, çünkü bu, kullanıcıların XSS saldırıları yapabileceği anlamına gelir.
Aşağıdaki örnek, bir `comments` tablosunun nasıl oluşturulacağına ilişkin bir veri tabanı modeli tasarımını göstermektedir. Bu tablo, her blog gönderisi için bir yorumlar listesi sağlayabilir.
```\nrails generate model Comment commenter:string body:text post:references\n```
Bu model, yorumu yazan `commenter` adında bir kullanıcı adı, `body` adında bir metin alanı ve hangi blog gönderisine yorum yapıldığını izleyen `post:bölümü`ne sahiptir ve `references`özelliği ile post sınıfına bir referans sağlar. Böylelikle, yorumlar tablosunda ki her kayıt, hangi blog gönderisine ait olduğunu bilecektir. Bu, daha sonra benzer yorumları gruplayabileceğiniz anlamına gelir.
Sınıfın kendisi, çok sayıda ActiveRecord fonksiyonu veya yöntemiyle birlikte gelir. Aşağıdaki sütun `id`, `created_at`ve `updated_at`, ActiveRecord tarafından otomatik olarak oluşturulur.
```\nclass Comment < ApplicationRecord\n belongs_to :post\n validates :commenter, presence: true, length: { minimum: 5 }\n validates :body, presence: true, length: { minimum: 10 }\nend\n```
Burada, `belongs_to` fonksiyonu, `Comment`ın, `Post` modeline bağlı olduğunu belirtir.
Ayrıca, `validates` fonksiyonları, kullanıcının yorum atarken `commenter` ve `body` bilgisini girmesini sağlar ve gönderisinde minimum uzunluğun sağlanması gerektiğini kontrol eder.
Veri tabanı modelinin yazılım tasarımında, özellikleri kategorize etmek önemlidir. Kategorizasyon, tablo tasarımının açıklığı ve doğruluğunu korumaya yardımcı olabilir. Bunlar `İlişki`, `Doğrulama`, ve `Scope` içerir.
İlişki: Veritabanı Tasarımındaki En Önemli Özelliklerden Biri
Veritabanı modeli olarak bir uygulama tasarımının önemli kısımlarından biri, farklı veritabanı tabloları arasındaki ilişkilerdir. Ruby on Rails, ActiveRecord dahil olmak üzere birçok ORM çerçevesi, bu ilişkileri modüllerle kolayca yönetebilir.
İlişki türleri şunlardır:
- `belongs_to`:\n Veritabanı tablosundaki bir sütuna diğer tabloya referans verir.
- `has_one`:\n İlişkili tabloda sadece bir sütunla eşleşen bir kaydı ifade eder.
- `has_many`:\n Tek bir veritabanı tablosunda birden çok ilgili veriyi ifade eder.
- `has_many through`:\n İki tablonun birincil anahtarları arasında birden çok ilgili verinin bulunduğu bir tabloyu ifade eder.
- `has_and_belongs_to_many`:\n İlk seçenek gibi, iki tabloyu belirli özelliklerle eşleştiren bir ilişki belirtir.
Örneğin, bir Blog ve Yazar veritabanı modeli olsun. Blog tablosunu kullanmak istediğinizde, Yazar tablosunun bilgileri de açılacaktır.
İlişki tanımlaması şu şekilde yapılabilir:
```\nbelongs_to :author\nhas_many :comments\n```
Doğrulama:
Veri tabanı modelinde bir başka önemli özellik, kullanıcının girdiği değerlerin belirli bir formatta olduğunu kontrol etmenizi sağlayan doğrulamalardır. Bu, veri tabanındaki verilerin tutarlılığını ve doğruluğunu korumak için önemlidir.
Doğrulama türleri şunlar olabilir:
- `presence`:\n Boşluklu bir kaydı önler.
- `length`:\n Verinin en az veya en çok kaç karakterden oluşması gerektiğini belirler.
- `format`:\n Verinin belirli bir desene uygun olup olmadığını kontrol eder.
- `uniqueness`:\n Verilerde yinelenen satırları engeller.
- `numericality`:\n Verilerin sayılarla ilgili kayıtlarının kontrol edilmesini sağlar.
```\nclass Author < ApplicationRecord\n validates :username, presence: true, length: { minimum: 3, maximum: 50 }, uniqueness: true\n has_many :posts, dependent: :destroy\nend\n```
Yukarıdaki örnek, `Author` sınıfında yazar adının `unique`olmasını zorlayarak, kullanıcının yazar adını sadece bir kez kullanmasını sağlar. Ayrıca, yazar olan `post`ların otomatik olarak silinmesi için bir `dependent` özelliği tanımlanmıştır.
Scope:
Veri tabanı modelinde bir başka önemli özellik, bir koşul kümeleri tanımlamanızı sağlayan Scopes'dur. Scopes, verileri kolayca filtrelemenize veya gruplandırmanıza yardımcı olabilir. Scopes, ActiveRecord modellerindeki sorguları uygulama ve daha sonra bu sorguları kullanarak doğrudan verileri filtreleme konusunda bir yol sağlar.
`Post` sınıfındaki örnek, `nil` veya boşluklu olan yorumları döndürmek için bir ilave scope tanımlar:
```\nclass Post < ApplicationRecord\n validates :title, presence: true, length: { minimum: 5 }\n has_many :comments, dependent: :destroy\n scope :published, -> { where(published: true)}\nend\n```
`scope` / `lambda` yöntemi, `published` adında bir kullanıcı tanımlı sorgu koşulunu oluşturur. Bu örnekte, `published` durumda olan blog gönderileri döndürülür.
\nRuby on Rails, veri tabanı modeli tasarımındaki belirli alanlarda yüksek esneklik sağlar. Bu yazıda, Ruby on Rails uygulamalarında veri tabanı model tasarımı hakkında temel bilgileri ve örneklerini gösterdik. Ruby on Rails, veri tabanı model tasarımı sayesinde binlerce web uygulamasının geliştirilmesini sağlamaktadır.