Kayaç Oluşumları ve Özellikleri

Adı : Kayaç Oluşumları ve Özellikleri

Kayaçların oluşumu doğal işlemler sonucu gerçekleşir. Yeryüzünde bulunan kayaların çoğu milyonlarca yıl süren jeolojik süreçler sonrasında oluşmuşlardır. Kayaçların çeşitli özellikleri vardır. Bu özellikler kayaların kimyasal bileşimlerine, yapılarına ve oluşum süreçlerine göre değişir.
Kayaç Oluşumları
Kayaçlar magmatik, tortul ve metamorfik kayaçlar olarak üç grupta sınıflandırılır. Magmatik kayaçlar, sönmüş volkanların lav, püskürük malzemeleri ve magmanın yeryüzüne çıkması sonucu oluşurlar. Tortul kayaçlar, su, rüzgar, buz, deniz ve göl etkisi ile biriken çökeltilerin sıkışması ve katılaşmasıyla oluşurlar. Metamorfik kayaçlar ise, yüksek basınç, yüksek sıcaklık ve kimyasal değişimler sonucu diğer kayaların dönüşümüyle oluşurlar.
Magmatik Kayaçlar
Magmatik kayaçlar, yeryüzünde bulunan kayaların %95'ini oluştururlar. Bu kayaçlar, volkanik düzlüklerde, lav akıntıları ve volkanik kütlelerde bulunur. Magmatik kayaçlar, kristallerin boyutlarına ve şekillerine göre sınıflandırılırlar. Büyük kristalli kayalar (plütonik kayaçlar) ve küçük kristalli kayalar (volkanik kayaçlar) olarak iki grupta toplanırlar. Plütonik kayaçlar yavaş olarak soğuyan magmaların içerisinde kristallerin büyük olduğu kayalardır. Granit, diorit, gabbro ve peridotit bu kayaçlara örnek olarak verilebilir. Volkinik kayaçlar ise hızlı bir şekilde soğuyan magmaların dışarıya aniden fışkırması sonucu oluşur. Riolit, bazalt, andezit ve obsidyen bu kayaçlara örnek olarak verilebilir.
Tortul Kayaçlar
Tortul kayaçlar, yüksek montanlar kadar düşük ovalara kadar birçok çevrede bulunur. Bu kayaçlar, rüzgar, buz, deniz veya göl etkisi ile oluşan çökeltilerin sıkışması ve katılaşması sonucu meydana gelirler. Tortul kayaçlar, tanelerin boyutuna ve şekline göre sınıflandırılırlar. Çakıl, kum, silt ve kil boyutunda kütlelerin birleşmesi ile oluşan çakıltaşı, kumtaşı, silttaşı ve kiltaşı bu kayaçlara örnek olarak verilebilir. Tortul kayaçlar zaman içerisinde farklı renkler alabilirler ve kalın tabakalar halinde birikip yeni kayaların oluşumuna sebep olabilirler.
Metamorfik Kayaçlar
Metamorfik kayaçlar, yüksek sıcaklık, kimyasal bileşim ve yüksek basınç altında bulunan kayaların dönüşümü sonucu oluşur. Bu kayaçlar, granit gibi plütonik kayalar, kumtaşı gibi tortul kayalar veya bazalt gibi volkanik kayaların dönüşümünden meydana gelirler. Metamorfik kayalarda kristaller genellikle büyük boyda bulunur. Mermer, kireçtaşı, şist, gnays, amfibolit ve kuvarsit bu kayaçlara örnek olarak verilebilir.
Sonuç olarak, kayaçların oluşumu jeolojik süreçler sonucu gerçekleşir ve kayaların çeşitli özellikleri bulunur. Kayaçlar magmatik, tortul ve metamorfik kayaçlar olarak üç grupta bulunurlar ve oluşum süreçleri ve özellikleri değişkenlik gösterir. Yeryüzünde bulunan kayalar, değişen jeolojik süreçler sonucu birçok kez dönüşmüştür ve bugünkü hallerine gelmiştir.