Türkiye'deki Siyasi Partilerin İdeolojik Eğilimleri ve Seçmen Davranışı

Adı : Türkiye'deki Siyasi Partilerin İdeolojik Eğilimleri ve Seçmen Davranışı

Giriş

Ülkemizde siyasi partilerin ideolojik yapıları, tarih boyunca çeşitli değişimler geçirmiştir. Bu değişimler, seçmen davranışlarını da etkilemiş ve siyasi partilerin seçimlerdeki başarılarını, seçmenlerin onlara olan oy desteği doğrultusunda belirlemiştir. Bu yazıda, Türkiye'deki siyasi partilerin ideolojik eğilimleri ve seçmen davranışları üzerine odaklanarak, bu konulara yönelik değişik örnekler verilecektir.

Türkiye'deki Siyasi Partilerin İdeolojik Yapıları

Türkiye'deki siyasi partilerin ideolojik yapıları, ülkemizin siyasi tarihinde önemli bir yere sahiptir. Cumhuriyet'in kuruluşu ile birlikte, İttihat ve Terakki hareketinin dağılması sonrasında, Türkiye'de siyasi partilerin kurulması hız kazanmıştır. İlk siyasi partilerin kuruluşunda, ülkemiz siyasi tarihinde etkili olan Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) sosyal-demokrat, Demokrat Parti (DP) ise muhafazakar-liberal bir siyasi parti olarak öne çıkmıştır.

1960 darbesi sonrasında, siyasi partilerin kuruluşu yasaklanmış ve 1961 Anayasası ile ülkemizde çok partili hayata geçilmiştir. Bu dönemde, CHP sosyal-demokrat yapıdan çıkarak, ulusalcı bir siyasi partiye dönüşmüş ve Demokrat Parti de muhafazakar-İslamcı yapıdan çıkarak, liberal bir siyasi partiye dönüşmüştür. 1980 askeri darbesi sonrasında kurulan Anavatan Partisi (ANAP) ise muhafazakar-liberal bir siyasi parti olarak ortaya çıkmıştır.

2000'li yıllarda, Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti) siyasi hayatımıza girmiştir ve dindar-muhafazakar bir siyasi parti olarak tanımlanmıştır. 2018 yılı itibariyle Türkiye'deki siyasi partilerin ideolojik yapıları, şöyle sıralanabilir:

1. Cumhuriyet Halk Partisi (CHP): Sosyal-demokrat, laik, Batıcı, Atatürkçü ideolojik yapıya sahiptir.

2. Milliyetçi Hareket Partisi (MHP): Sağcı-milliyetçi, Türk milliyetçisi, ülkücü ideolojik yapıya sahiptir.

3. Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti): Dindar-muhafazakar, demokrat-liberal, muhafazakar-demokratik ideolojik yapıya sahiptir.

4. İYİ Parti: Sağcı-milliyetçi, liberal-demokratik, ulusalcı ideolojik yapıya sahiptir.

5. Halkların Demokratik Partisi (HDP): Solcu-Kürt milliyetçisi ideolojik yapıya sahiptir.

Seçmen Davranışları Üzerindeki Etkileri

Türkiye'de siyasi partilerin ideolojik yapıları, seçmen davranışları üzerinde etkili olmaktadır. Bu etki, seçmenlerin siyasi tercihlerinde partilerin ideolojik yapılarına göre hareket etmeleri şeklinde kendisini gösterir.

Örneğin, Türkiye'de sol kesim, geleneksel olarak CHP'yi desteklemektedir. Sağ kesim ise, Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) veya Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti) gibi sağ siyasi partileri tercih etmektedir. Ayrıca, Kürt kökenli seçmenlerin büyük bir kısmı Halkların Demokratik Partisi (HDP) gibi sol bir siyasi partiye oy vermektedir.

Siyasi partilerin ideolojik yapıları, seçim sonuçlarını da etkilemektedir. Örneğin, 2015 genel seçimlerinde, Türkiye'de solcu seçmenlerin büyük bir kısmı HDP'ye oy verirken, sağcı seçmenler ise AK Parti veya Milliyetçi Hareket Partisi'ne oy vermiştir. Ayrıca, 2019 yerel seçimlerinde, İstanbul'da CHP adayı Ekrem İmamoğlu'nun seçilmesi, seçmenlerin solcu-muhafazakar siyasi partiler arasında tercih yapması sonucu gerçekleşmiştir.

Sık Sorulan Sorular

1. Siyasi partilerin ideolojik yapıları, seçmen davranışları üzerinde nasıl bir etkiye sahiptir?

Siyasi partilerin ideolojik yapıları, seçmen davranışları üzerinde etkili olmaktadır. Bu etki, seçmenlerin siyasi tercihlerinde partilerin ideolojik yapılarına göre hareket etmeleri şeklinde kendisini gösterir.

2. Türkiye'deki siyasi partilerin ideolojik yapıları nelerdir?

Türkiye'deki siyasi partilerin ideolojik yapıları, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) sosyal-demokrat, Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) sağcı-milliyetçi, Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti) dindar-muhafazakar, İYİ Parti sağcı-milliyetçi ve Halkların Demokratik Partisi (HDP) solcu-Kürt milliyetçisi şeklinde sıralanabilir.

3. Siyasi partilerin ideolojik yapıları, seçim sonuçlarını nasıl etkiler?

Siyasi partilerin ideolojik yapıları, seçim sonuçlarını da etkilemektedir. Seçmenler, siyasi partilerin ideolojik yapılarına göre hareket ederek, seçim sonuçlarını belirlemektedirler."