Sayısal Yükseklik Modelleri ve Görüntü İşleme Teknikleri

Adı : Sayısal Yükseklik Modelleri ve Görüntü İşleme Teknikleri

Sayısal Yükseklik Modelleri (SYM) ve görüntü işleme teknikleri, coğrafi bilgi sistemleri (CBS) alanında sıklıkla kullanılan ve son yıllarda oldukça popüler hale gelen teknolojilerdir. Bu yazıda, SYM ve görüntü işleme teknikleri hakkında genel bilgiler verilecek ve örnekler üzerinde detaylı açıklamalar yapılacaktır.
Sayısal Yükseklik Modelleri Nedir?
Sayısal Yükseklik Modelleri (SYM), yeryüzündeki yükseklik bilgilerinin sayısal olarak ifade edilmesini sağlayan bir yöntemdir. Yeryüzünde bir ölçüye göre yükseklik farklılıkları mevcuttur. Bu yükseklik farklılıklarını rakım, yükseklik, eğim, diklik veya yamaç gibi kavramlarla ifade edebiliriz. SYM, bu yükseklik değerlerinin sayısal olarak ifade edilmesini sağlar ve CBS ile entegre edilerek haritalama, analiz ve diğer işlemlerde kullanılabilir. Örneğin, bir bölgeye ait SYM bilgileri kullanılarak, o bölgenin topoğrafyası hakkında detaylı bilgi edinebiliriz.
SYM verileri, farklı kaynaklardan elde edilebilir. En yaygın kullanılan kaynaklar arasında topografik haritalar, uçak veya uydu görüntüleri, LIDAR (Hava veya uzaydan yüksek çözünürlüklü 3D lazer tarama) teknolojisi ve radar verileri yer alır. Bu kaynaklar arasında en doğru sonucu, LIDAR teknolojisi elde eder. Bunun nedeni açık hava ve yer yüzeyi üzerinden yapılan ölçümlerde, yüzeydeki başka nesnelerin yaratılması ve bunların ölçüm sonuçlarını olumsuz etkilemesidir.
Görüntü İşleme Teknikleri Nedir?
Görüntü işleme, algılanan bir görüntü üzerinde işlem yaparak farklı uygulamalar için kullanılacak şekilde hazırlama sürecidir. Algılanan görüntü farklı alanlarda kullanılabilir. Örneğin tıp, elektronik, astronomi, CBS, hukuk vb. alanlarda algılanan görüntüler, bilgisayar destekli ölçüm, özellik çıkarımı, görüntü sınıflandırması, desen tanıma ve benzeri işlemler için kullanılırlar. Görüntü işleme teknikleri, görüntüleri farklı biçimlerde işleyerek anlamlı bilgi elde etmek için kullanılır.
SYM Ve Görüntü İşleme Teknikleri Nelerdir?
SYM ve görüntü işleme teknikleri birlikte kullanılarak, mevcut kaynaklardan farklı veriler elde edilebilir. Bu veriler, diğer verilerle entegre edilerek daha iyi sonuçlar elde edilmesini sağlar. Örneğin uydu görüntüleri, SYM verileri ile işlenerek göl, nehir ve benzeri su kaynakları tespit edilebilir. LIDAR verileri kullanılarak, ağaçların yükseklikleri, hacimleri ve türleri gibi veriler kolaylıkla ölçülebilir. Ayrıca, LIDAR verileri, su kaynaklarının kirlilik durumlarına ve erozyon risklerine yönelik çalışmalarda kullanılabilir.
Görüntü işleme teknikleri, SYM verileri ile birlikte kullanılarak, zemin karakteristiği ve yeryüzündeki yapılar hakkında bilgi edinmek için de kullanılabilir. Örneğin, uydu görüntüleri üzerinden yapılan görüntü işleme teknikleri, kentsel alandaki yapı değişikliklerini (yeni yapıların eklenmesi ve eskilerinin yıkılması) kolaylıkla tespit etmek için kullanılabilir.
Örnekler
Örnek olarak, 2015 yılında Nepal’de yaşanan deprem felaketinde, SYM ve görüntü işleme teknikleri, bölgedeki hasarın tespiti için kullanılmıştır. Bu yöntemler, hasar gören alanları tespit etmek, yardım görevlilerinin en önemli ihtiyaçları için yönlendirme yapmak ve bölgede ne kadar malzeme / ekipman gerekli olduğunu belirlemek için kullanılmıştır.
Bir başka örnek olarak, Batık gemicilik keşifleri için de SYM ve görüntü işleme teknikleri kullanılabilir. Bu teknikler, tamamen veya kısmen batmış gemilerin üç boyutlu modellemesi ve diğer özelliklerinin belirlenmesi için kullanılabilir.
Sık Sorulan Sorular
S. SYM kullanım alanları nelerdir?
C. SYM, CBS alanında arazi planlaması, hidroloji, jeoloji, ormancılık ve benzeri alanlarda kullanılabilir.
S. Hangi teknolojiler SYM verilerinin elde edilmesinde kullanılır?
C. Topografik haritalar, uçak veya uydu görüntüleri, LIDAR (Hava veya uzaydan yüksek çözünürlüklü 3D lazer tarama) teknolojisi ve radar verileri SYM verilerinin elde edilmesinde kullanılan yaygın teknolojilerdir.
S. Görüntü işleme teknikleri nelerdir?
C. Bilgisayar destekli ölçüm, özellik çıkarımı, görüntü sınıflandırması, desen tanıma ve benzeri işlemler görüntü işleme teknikleri arasında yer alır.