Veritabanı Yönetimi: İş Zekası Nedir ve Nasıl Yapılır?

Adı : Veritabanı Yönetimi: İş Zekası Nedir ve Nasıl Yapılır?

İş zekası, bir kuruluşun verilerini toplayarak analiz ederek, karar alma sürecine destek olacak şekilde anlamlı bilgiye dönüştürme sürecidir. İş zekası uygulamaları işletmelerin operasyonel verilerinin (satış, stok, finansal vb.) analizi için kullanılır ve genellikle bir veritabanı, raporlama araçları ve görselleştirme araçları kullanılarak yapılır.
İş Zekası Nedir?
İş zekası, bir kuruluşun faaliyetlerini yönetmek için kullanılabilecek verileri toplama, analiz etme ve raporlama sürecidir. İş zekası uygulamaları genellikle veri ambarlarından veya operasyonel veritabanlarından veri toplar. Veriler daha sonra BI araçları (iş zekası araçları) ile raporlanır ve analiz edilir. İş zekası uygulamaları, operasyonel verilerin analizi, performans ölçümleri, üst düzey karar alma destek sistemleri ve finansal analiz için kullanılır.
İş Zekası Nasıl Yapılır?
İş zekası uygulamaları veri alımı, veri depolama, veri işleme, raporlama ve analiz aşamalarından oluşur. İş zekası süreci şu şekilde gerçekleşir:
1. Veri alımı: İş Zekası uygulamaları verileri birden çok kaynaktan alır. Bu verilerin kaynakları genellikle ERP (Kurumsal kaynak planlaması) sistemleri, CRM (Müşteri ilişkileri yönetimi) sistemleri, finans sistemleri vb. gibi operasyonel verileri içeren sistemlerdir. İş Zekası uygulaması, bu sistemlerden verileri düzenli olarak alarak veri ambarına veya veritabanına kaydeder.
2. Veri depolama: Veri ambarı veya veritabanı operasyonel verileri depolar. Veri ambarı, büyük miktarlarda veri için en uygun yöntemdir. Veri veritabanına alındıktan sonra, veriler çeşitli ön işlemlerden geçirilir, temizlenir, dönüştürülür ve daha sonra veri ambarına yerleştirilir.
3. Veri işleme: İş Zekası araçları, verileri işleme, analiz etme ve raporlama araçlarında kullanılacak şekilde önceden işleme tabi tutar. Verileri işlemedeki amaç, verilerin anlamlı hale gelmesidir. Veriler, farklı şekillerde işlenir ve daha sonra BI araçları ile raporlanır.
4. Raporlama: İş Zekası uygulamaları, verileri raporlama araçları vasıtasıyla sunar. Bu raporlama araçları, çeşitli veri kaynaklarından görüntülenen birleşik raporlar sağlayabilir. Raporlar, ad hoc raporlama veya hazır raporlar şeklinde olabilir.
5. Analiz: İş Zekası uygulamaları, verileri daha derinlemesine analiz etmek için çeşitli veri analiz araçları sağlar. Veriler arasındaki ilişki, trend analizi, veri görselleştirme vb. süreçler kullanarak verilerin analizi gerçekleştirilir.
İş Zekası Örnekleri
Farklı iş kollarından örnekler vermek gerekirse:
1. Satışlar: Bir e-ticaret şirketi, ürünlerinin satış verilerini, müşterilerinin ihtiyaçlarını, trendleri, mevsimsel değişimlerin etkisini vb. kapsamlı bir şekilde analiz ederek, ürünlerini pazarlayarak ve performanslarını arttırarak büyüyebilir.
2. Üretim: Bir üretim şirketi, işletmenin performansını artırmak ve verimliliği artırmak için verimlilik ölçümleri (OEE), zamanında tamamlanan işler, stok seviyeleri ve diğer performans göstergeleri gibi bir dizi anahtar göstergeyi izleyerek analiz edebilir.
3. Finans: Bankalar müşterilerini analiz ederek, risklerini yönetebilmektedirler. Bu araştırmalar sonucu müşterilerin potansiyel kredi limitleri belirlenir.
Sık Sorulan Sorular
1. İş zekası ve büyük veri arasındaki fark nedir?
İş zekası genellikle tarihsel verilere dayanan ve belirli bir soruya cevap sağlamak için yapılan analizlere odaklanırken; büyük veri, kalabalık ve çok büyük veri kümelerinin nasıl analiz edileceği, yönetileceği ve kullanılabileceği hakkında bilgi verir.
2. İş zekası araçları nelerdir?
Tableau, Microsoft Power BI, SAP, QlikView, IBM Cognos, Oracle Business Intelligence gibi araçlar iş zekası araçlarıdır.
3. Kendi başına iş zekası yazılımı geliştirilebilir mi?
Evet, ancak bir programcı veya veritabanı yöneticisi olmak gerekiyor. İş zekası araçları, veri önyükleme, veritabanı işlemleri, rapor oluşturma gibi adımların farklı yazılımlarını kullanarak yapılır.