.NET Framework İle SOLID Prensiplerine Uygun Kod Yazımı

Adı : .NET Framework İle SOLID Prensiplerine Uygun Kod Yazımı

İnternet dünyasında, teknolojinin gelişmesiyle birlikte yazılım geliştirme alanında pek çok değişiklik yaşanmaktadır. Gelişen teknoloji ve yazılım geliştirme alanındaki değişikliklerle birlikte SOLID prensipleri, yazılım geliştirme sürecinde sıkça kullanılan bir programlama prensibi haline gelmiştir.
SOLID prensipleri, yazılım geliştirme sürecinde kod kalitesini artırmak, bakımlarını kolaylaştırmak ve kodların daha esnek, anlaşılır ve ölçeklenebilir olmasını sağlamak amacıyla kullanılan bir prensiptir. Bu prensipler yazılımın yeniden kullanılabilirliğini ve farklılıklarını sağlamakta, böylelikle yazılım projesi gittikçe karmaşık hale gelirken, projenin devam ederken kompleksitenin yönetilebilir olmasını sağlamaktadır.
.NET Framework, SOLID prensiplerine uygun kod yazımı açısından oldukça faydalı bir araçtır. Bu yazıda, .NET Framework kullanarak SOLID prensiplerine uygun kod yazımı hakkında bilgiler verilecektir.
1. SRP İlkesi (Single Responsibility Principle)
Bu prensip, her bir sınıfın yalnızca bir görevi olduğunu belirtir. Yani, bir sınıf yalnızca bir işi yapmalıdır. Bu prensibe uygun kod yazmak, kodun anlaşılır, bakımları kolay ve daha ölçeklenebilir olmasını sağlar.
Örnek:
public class Customer
{
public string Name { get; set; }
public string Surname { get; set; }
public string Email { get; set; }
public string PhoneNumber { get; set; }
public string Address { get; set; }
public bool Save()
{
//Database kaydedilir.
return true;
}
public bool Validate()
{
//Geçerli müşteri kontrol edilir.
return true;
}
}
Yukarıdaki örnekte, müşteri bilgilerini ve ilgili kontrol işlemlerini yapacak tek bir sınıf var. Bu örnekte, ORM yazılımları kullanarak verileri kaydedebilir veya veritabanı bağlantısını doğrudan yönetebiliriz. Ayrıca, müşteri bilgileri doğru formatta olduğu zaman bu bilgilerin geçerli olduğunu kontrol eden bir doğrulama işlemi de yapılmaktadır.
2. OCP İlkesi (Open-Closed Principle)
Bu prensip, bir sınıfta hiçbir değişiklik yapmadan yeni bir işlevsellik eklemeye fırsat tanıyan bir prensiptir. Bu prensibin temel amacı, var olan kodlar üzerinde herhangi bir değişiklik yapmadan yeni kodların eklenebilmesidir.
Örnek:
public interface IFileReader
{
string ReadFile();
}
public class XMLFileReader: IFileReader
{
public string ReadFile()
{
//XML dosyası okunur.
return \"XML okundu.\";
}
}
public class JSONFileReader: IFileReader
{
public string ReadFile()
{
//JSON dosyasının okunması için gerekli işlemler yapılır.
return \"JSON okundu.\";
}
}
Yukarıdaki örnekte, IFileReader arayüzü, farklı dosya türleriyle kullanılacak bileşenleri tanımlamak üzere kullanılmaktadır. Ardından, iki farklı dosya biçiminin okunmasına dair iki farklı sınıf eklenmektedir. Bu örnekte değişim yaparken de, yeni özellikler eklerken de mevcut kodları değiştirmemize gerek kalmamaktadır. Bu şekilde, dosya okuma işlevselliğini eklemek istediğimiz farklı dosya biçimleriyle genişletebiliriz.
3. LSP İlkesi (Liskov Substitution Principle)
Bu prensip, bir sınıfın miras aldığı nesne tarafından her zaman yerine konulabildiği anlamına gelir. IComparer arayüzü bazen uygulanan bir örnektir. Bu prensip, sınıflar arasındaki ilişkileri tanımlamayı ve bu ilişkilerin uygunluğunu kontrol etmeyi amaçlamaktadır. Bu sayede kod kalitesi ve esnekliği artar.
Örnek:
public class Rectangle
{
public virtual int Width { get; set; }
public virtual int Height { get; set; }
public Rectangle()
{
}
public Rectangle(int width, int height)
{
Width = width;
Height = height;
}
public override string ToString()
{
return $\"Width: {Width}, Height: {Height}\";
}
}
public class Square : Rectangle
{
public override int Width
{
set { base.Width = base.Height = value; }
}
public override int Height
{
set { base.Width = base.Height = value; }
}
}
Yukarıdaki örnekte, Rectangle ve Square sınıfları birbirlerinin yerine konulabilirler. Böyle bir durumda, kodun işlevsel, esnek ve ölçeklenebilir olmasını sağlar.
4. ISP İlkesi (Interface Segregation Principle)
Bu prensip, bir arayüzün mümkün olduğunca küçük ve sade olması gerektiği anlamına gelir. Bu prensip, gereksiz kodların önüne geçer ve kodları daha anlaşılır kılmaya yardımcı olur.
Örnek:
public interface ICustomer
{
string Name { get; set; }
string Surname { get; set; }
string Email { get; set; }
string PhoneNumber { get; set; }
string Address { get; set; }
}
public interface IOrder
{
decimal Total { get; set; }
string OrderNumber { get; set; }
void Save();
}
public class ShoppingCart : IOrder
{
public decimal Total { get; set; }
public string OrderNumber { get; set; }
public ShoppingCart(decimal total, string orderNumber)
{
Total = total;
OrderNumber = orderNumber;
}
public void Save()
{
//Save Method
}
}
Yukarıdaki örnekte, ICustomer ve IOrder arayüzleri ortak yapıları belirtirler. Ancak, ShoppingCart sınıfının yalnızca IOrder arayüzünü uygulaması gerekmektedir. Bu sayede sınıfların arasındaki bağımlılık azaltılmış, kod kalitesi artırılmıştır.
5. DIP İlkesi (Dependency Inversion Principle)
Bu prensip, bir kod modülünün diğer modüllerden mümkün olduğunca bağımsız olması gerektiği anlamına gelir. Bu prensibe uygun kod yazımı, bakımı kolay olan ve anlaşılabilir bir sistem oluşturmak için gereklidir.
Örnek:
public class EmailSender
{
public void Send()
{
//Email göndermek için gereken işlemler yapılır.
}
}
public class Login
{
private readonly EmailSender _emailSender;
public Login(EmailSender emailSender)
{
_emailSender = emailSender;
}
public void Authenticate()
{
//Authentication işlemleri için gereken işlemler yapılır.
_emailSender.Send();
}
}
Yukarıdaki örnekte, Login sınıfı EmailSender sınıfına bağımlıdır. Ancak, EmailSender sınıfı Login sınıfına bağımlı değildir. Böylece, herhangi bir değişiklik yaparken, Login sınıfında herhangi bir değişiklik yapmadan EmailSender sınıfını değiştirebiliriz.
Sık Sorulan Sorular:
1. SOLID prensipleri hangi sorunları çözmek için kullanılır?
Cevap: SOLID prensipleri, kodun bakımını ve ölçeklenebilirliğini kolaylaştırmak, bakımı ve geliştirmeyi kolaylaştırmak, kod kalitesini artırmak ve esneklik sağlamak için kullanılır.
2. SOLID prensiplerini kullanırken nelere dikkat etmek gerekiyor?
Cevap: SOLID prensiplerin uygun bir şekilde anlaşılması ve uygulanması gerekmektedir. Ayrıca, SOLID prensiplerinin uygun bir şekilde uygulanması kodun daha anlaşılır ve bakımı kolay hale gelmesine yardımcı olacaktır.
3. SOLID prensipleri neden önemlidir?
Cevap: SOLID prensipleri, kod kalitesini artırarak, ölçeklenebilirliği ve bakımı kolaylaştırarak, kod yazımını esnek ve anlaşılır hale getirerek, yazılım geliştirme sürecinde zaman ve maliyet tasarrufu sağlar. Bu nedenle, SOLID prensipleri, bugünün yazılım geliştirme dünyasında bir standart olarak kabul edilir.