Gelir Vergisi Kanunu'na Göre Gayrimenkul Gelirlerinin Vergilendirilmesi

Adı : Gelir Vergisi Kanunu'na Göre Gayrimenkul Gelirlerinin Vergilendirilmesi

Gelir Vergisi Kanunu'na göre gayrimenkul gelirleri; kira gelirleri, arazi, tarla, bahçe, bağ, köy evi, dağ evi, deniz kenarı evi, apartman daireleri, mesken, iş yeri, fabrika ve diğer taşınmazların kiralanması, hasılat paylaşımı ve intifa hakkı gibi gelirlerdir. Bu tür gelirler, mülk sahibi tarafından beyan edilerek Vergi Dairesi aracılığıyla vergilendirilir. Bu yazıda, gayrimenkul gelirlerinin nasıl vergilendirildiğini ve vergilendirme işlemlerinin nasıl yapıldığını açıklayacağız.

Gayrimenkul Gelirlerinin Vergi Oranı ve Beyanı

Gayrimenkul gelirleri, beyana tabi tutulduğundan, her yıl bir defa beyan edilmelidir. Beyan edilen gelirler, ilgili dönemdeki vergi oranlarına göre vergilendirilir. Gayrimenkul gelirlerinin vergi oranı, bu tür gelirlerin toplamı üzerinden belirlenir ve toplam gelirin içindeki diğer gelirlerle birleştirilir. 2020 yılında gayrimenkul gelirlerinin vergi oranı %15 oranında belirlenmiştir.

Gayrimenkul gelirlerinin beyana tabi tutulması için, ilgili dönem içinde elde edilen tüm gelirlerin toplamının 12 bin TL'yi aşması gerekmektedir. Bu tutarı aşan herkes, beyan etmek zorundadır. Gayrimenkul gelirleri, beyanname ile beyan edilmelidir ve beyanın yapıldığı aya kadar geçen süre zarfında tahakkuk eden vergilerin ilk taksitleri beyan edilen gelirin üzerinden tahsil edilir.

Noter aracılığıyla yapılan kiralamalarda, mülk sahibi tarafından belirlenen kira bedeli üzerinden %10 oranında gelir vergisi kesilir. Ancak, aynı kanun kapsamındaki gayrimenkul işletmeleri ile örtüşmeyen bazı hizmetler ise KDV'ye tabi olabilmektedir.

Gayrimenkul Gelirleri Üzerinden Kesilen Vergi ve Giderler

Gayrimenkul gelirleri için beyan edilen kazançlar üzerinden vergi kesintisi yapılmaktadır. Gayrimenkul gelirleri üzerinden yapılan vergi kesintisi, belirli bir oranda yapılmaktadır. Örneğin, 1000 TL'lik bir kira geliri için, gelir vergisi kesintisi 150 TL olacaktır. Ancak, yasal olarak belirlenen giderlerin tamamı, gelir vergisi matrahının hesaplanmasından önce düşülebilir. Bu giderler, işletme zararı, amortisman giderleri, bakım-onarım, ısıtma, aydınlatma, temizlik gibi işletim giderleridir.

Giderlerin tam olarak düşülmesi, mülk sahibinin vergi yükünü azaltacaktır. Dolayısıyla, gelir vergisi beyannamesi doldurulurken, giderlerin ayrıntılı olarak belirtilmesi çok önemlidir. Ayrıca, bina ve arsa sahipleri tarafından katılma payları ödemeleri halinde, ödeme yapılan tutarların yüzde onu da gelir vergisi hesaplamalarına dahil edilebilir.

Örnekler

Örnek 1:

Bir kişi, 2020 yılı içinde 2.000 TL kira geliri elde etti. Bu kişi, ortak giderler için ödeme yaptıktan sonra, net kira geliri 1.500 TL oldu. Bu kişinin beyan etmesi gereken gelir oranı %15 olduğundan, toplam vergi tutarı 1.500 x %15 = 225 TL'dir.

Örnek 2:

Bir fabrika sahibi, 2020 yılı içinde fabrikasının bir bölümünü kiraladı ve 5.000 TL kira geliri elde etti. Bu fabrika sahibi, fabrikasında çalışan işçilere ücret ödediği için, işletme zararı yazarak giderlerini düşürdü. Giderlerin toplamı 2.500 TL idi. Bu durumda, fabrikacı için hesaplanacak vergi oranı şu şekilde olacaktır: 5.000 – 2.500 = 2.500 TL net kira geliri. Vergi oranı %15 olduğundan hesaplama şu şekilde yapılır: 2.500 x %15 = 375 TL.

Sık Sorulan Sorular

- Gayrimenkul gelirlerinin beyanından muaf olanlar var mıdır?
Evet, miras yoluyla edinilen taşınmazların yazılı rızaları alınmış olması durumunda, taşınmazın el değiştirene kadar aracı maliyeden gelir beyanında bulunmanıza gerek yoktur.

- Devrettiğim gayrimenkul için vergi ödemem gerekiyor mu?
Devrettiğiniz gayrimenkul için vergi alındıysa ödeme yapmanız gerekmez.

- Gayrimenkul gelirleri, özel mükellefler için nasıl vergilendirilir?
Özel mükellefler, gayrimenkul gelirlerini diğer gelirleriyle birlikte beyan ederler. Vergi oranları, ilgili yılın vergi oranı tablosuna göre belirlenir.

- Kira sözleşmesinin süresi bittikten sonra, kiracı evi boşaltırsa kira vergisinden muaf olur mu?
Hayır, kiracı evi boşaltsa bile, kira sözleşmesinin sona ermesinden önceki dönemlerin kira bedeli, ilgili dönemdeki vergisel beyanda dikkate alınması gerekmektedir.

- Kira gelirleri üzerinden ödenen vergi, iade edilebilir mi?
Kira gelirleri üzerinden ödenen vergiler, vergi iadelerinde dikkate alınabilir. Vergi iadeleri, ilgili maliye müdürlüğünden talep edilebilir.

- Kiracı kendi masraflarını karşıladığında, vergi ödememe hakkı var mı?
Kiracının yaptığı masraflar, sadece mülk sahibi tarafından belirlenen kira bedeli üzerinden vergilendirilir. Kiracının giderleri, vergi beyannamesinde dikkate alınmaz."