Glisemik İndeks ve Glisemik Yük

Adı : Glisemik İndeks ve Glisemik Yük

Günümüzün en yaygın sağlık sorunlarından biri olan diyabet, insanların hayatını zorlaştıran bir hastalıktır. Zaman içinde artan diyabet vakalarının nedenlerinin başında yanlış beslenme alışkanlıkları gelmektedir. Bu nedenle, sağlıklı bir beslenme planı oluşturmak, diyabeti kontrol altına almak için önemlidir. Glisemik indeks (GI) ve glisemik yük (GL), birçok insanın sağlıklı bir beslenme programı oluşturmasına yardımcı olan iki önemli fikirdir.

Glisemik İndeks

Glisemik indeks (Gİ), bir yiyeceğin kan şekeri seviyesindeki etkisini belirlemek için kullanılan bir ölçüttür. En yüksek glisemik indekse sahip gıdalar (100 puan) saf glikozdur ve vücut tarafından hızlı bir şekilde sindirilirler. Yüksek Gİ'ye sahip yiyecekler, kandaki glikozu hızla artırarak insülin seviyesinde yükselmeye neden olur. Bu nedenle, tip 2 diyabete sahip olanlar, glisemik indeksi yüksek olan gıdaları tüketmelerini sınırlandırmalıdır.

Glisemik İndeks Örnekleri

- Yüksek Gİ'ye sahip yiyecekler: beyaz ekmek, patates cipsi, pirinç, tatlılar, şekerler, gazlı içecekler
- Orta Gİ'ye sahip yiyecekler: muz, kuru kayısı, kepekli ekmek, yulaf ezmesi, arpa, makarna
- Düşük Gİ'ye sahip yiyecekler: çavdar ekmeği, yulaflı bisküvi, soya fasulyesi, buğday lapası, elma, domates, lahana

Glisemik Yük

Glisemik yük (GY) ise, belirli bir yiyeceğin bir porsiyonundan kaynaklanabilecek glikoz artışını ölçen bir diğer ölçüttür. GY, yüksek Gİ'ye sahip yiyeceklerdeki şekerlerin daha yavaş tüketildiği ve birdenbire yükselmediği zamanlarda daha önemlidir. Bu nedenle, glisemik yük düşük olan gıdalar, daha az insülin kullanımı sağlayarak vücut üzerinde daha pozitif bir etkiye sahiptir.

Glisemik Yük Örnekleri

- Yüksek GY'ye sahip yiyecekler: pirinç, patates, mısır gevrekleri, baget, kremalı tatlılar, kuru üzüm
- Orta GY'ye sahip yiyecekler: elma, yulaf ezmesi, domates, fındık, muz, kahverengi pirinç
- Düşük GY'ye sahip yiyecekler: soya fasulyesi, enginar, ıspanak, karnabahar, brokoli

Sık Sorulan Sorular

1. Glisemik indeks nasıl ölçülür?

Glisemik indeks, yiyeceklerin insülin salınımı ile kan şekeri seviyesindeki artışı ölçmek için kullanılır. Gıdalar, katılımcılara verilir ve tüketildikleri zaman kan şekeri ölçülür. Normal şartlarda verilen 50 gramlık glikoz, değer olan 100 puan ile sınıflandırılmaktadır.

2. Glisemik yük düşük olan yiyecekleri neden tüketmeliyiz?

Düşük glisemik yük, vücuttaki glikoz yükselmesini yavaşlatır ve bu da kan şekerinizin kontrol edilmesine yardımcı olur. Dengeli bir kan şekeri seviyesi, enerji seviyeniz, zihinsel kararlılığınız ve kilo kontrolü için önemlidir.

3. Diyabetli olan kişiler ne tür yiyeceklerden kaçınmalıdır?

Diyabet hastalarının, yüksek glisemik indekse ve yüksek glisemik yüke sahip olan gıdalarla sınırlı kalması gerekmektedir. Özellikle şekerli yiyecekler, şekerleme, beyaz ekmek, cipsler ve tatlılar gibi glisemik indeksi yüksek yiyecekler tüketmemeleri önerilmektedir. Bunun yerine tam tahıllı ürünler, sebzeler ve meyveler gibi düşük glisemik indekse sahip yiyecekler tüketmeleri önerilmektedir."