Yeryüzü Şekillerindeki Jeolojik Hataların Özellikleri

Adı : Yeryüzü Şekillerindeki Jeolojik Hataların Özellikleri

Jeolojik hatalar yeryüzünde karşımıza farklı formlarda çıkabilen yapılar olarak tanımlanabilir. Bu yapılar genellikle faylar, kırıklar, çöküntüler ve fay blokları şeklinde oluşmaktadır. Bu hataların birçoğu, dünya üzerindeki tektonik plaka hareketlerinin sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. Jeolojik hataların özellikleri, oluşumlarına veya tipine bağlı olarak değişiklik gösterir.
Faylar
Faylar, yeryüzündeki en yaygın jeolojik hatalar arasındadır. Çok uzun zaman aralıklarında meydana gelen tektonik hareketler sonucu, faylar üzerinde kopma ve kayma hareketleri meydana gelir. Faylar aynı zamanda, yer kabuğundaki birikimlerin sıkışması sonucu oluşan stresin sonucu meydana gelen depremlerin de kaynağıdır.
Bir fayın uzunluğuna göre farklı türlere ayrılabilir, fakat en yaygın olanları normal, ters, olarak kabul edilir. Normal faylar, iki bloğun birbirinden uzaklaşması sonucu oluşur. Ters faylar ise iki bloğun birbirine yaklaşması sonucu oluşur. Doğu Anadolu Fayı, Kuzey Anadolu Fayı, Marmara Fayı gibi Türkiye'de birçok fay hattı bulunmaktadır.
Kırıklar
Kırıklar, yeryüzünde oluşan diğer bir jeolojik hatadır. Faylara benzer şekilde, kırıklar da tektonik hareketler sonucu oluşur. Ancak faylardan farklı olarak, kırıkların ürettiği hareketler dik veya yatay olabilir. Kırıklar yapısal su kaynaklarına önemli olduğu için doğal kaynakların korunmasında da etkilidirler.
Çöküntüler
Çöküntüler normalde bir fayın oluşumu sonucu oluşur. Fay bloklarının birbirine yaklaşması sonucu bloklar yüksek yerlere itildiğinde, aralarında oluşan kırık dolanır ve aşındırılır. Bu aşındırma kayası çöküntülere dönüşür. Bu olay sadece tektonik hareketler sonucu değil aynı zamanda yer kabuğunda meydana gelen volkanik hareketler sırasında da ortaya çıkabilir.
Fay Blokları
Fay blokları, tektonik hareketlerden dolayı uzunlamasına kırılmış olan faylarda ortaya çıkan bloklardır. Bu bloklar arasında genellikle bazalt, granit, kireçtaşı ve kumtaşı gibi kaya tipleri bulunabilir. Fay blokları, insanlar tarafından kalker, mermer, granit vb. doğal taşların çıkartılmasında talep gördüğü için ekonomik olarak da önemlidirler.
Jeolojik hatalar, çevreye etkisi büyük bir afet kaynağıdır. Özellikle depremler sonucu oluşan fay hareketleri, ciddi hasarlara neden olabilir. Bu nedenle, doğal afetlerin önlenmesi ve minimize edilmesi için jeolojik hataların doğaya ve insanlara etkileri çok iyi anlaşılmalı, proaktif uygun eylemler alınmalıdır.