Haskell ile Matematiksel Programlama

Adı : Haskell ile Matematiksel Programlama

Haskell, matematiksel programlama alanında en çok tercih edilen dillerin başında gelir. Haskell, saf işlevsel bir programlama dilidir. Saf işlevsel programlama, bir programda yer alan işlevlerin referans geçirilmez, yani değer tabanlı olmasını ifade eder. Bu durum, matematiksel programlama için oldukça önemlidir çünkü matematik fonksiyonları da referans geçirmezdir. \nHaskell’in matematiksel fonksiyonlara uygunluğu ise şöyle özetlenebilir:
1. Gömülü Matematiksel Fonksiyonlar: Haskell, bazı temel matematiksel fonksiyonları programlama dili içerisinde mevcut yapısı ile içerir. Örnek olarak, sin, cos, tan, asin, atan fonksiyonları yer alır. Bu fonksiyonlar sayesinde örneğin, verilen bir açıya karşılık gelen sinüs değeri kolaylıkla hesaplanabilir.
2. Kompleks Sayılar: Haskell, kompleks sayılar için de özellikle uygun bir sintaksa sahiptir. Bu yapıya örnek olarak, Data.Complex modülünün içerisindeki :+ yapısal özelliği gösterilebilir.
3. Matematiksel Kütüphaneler: Haskell'de, birçok matematiksel fonksiyonu barındırandeğişik kütüphaneler yer almaktadır. Bu kütüphaneler sayesinde pek çok matematiksel işlem kolaylıkla gerçekleştirilebilir. Örneğin, Numeric.LinearAlgebra modülü, lineer cebir işlemlerinin yapılabilmesine olanak sağlar.
Haskell'in matematiksel programlama alanındaki işlevselliği geniş bir yelpazede kullanılabilmektedir. Örneğin, bir matematiksel model için işlevsellik sağlayan bir Haskell programı şöyle olabilir:
Olasılıksal olarak bir veri setinde yer alan kategorilere (örneğin erkek ve kadın) ilişkin oran hesaplanabilir. Bu, Data.List modülü kullanılarak basitçe çözülebilir. Veri seti içerisinde yer alan örnekler, listede tutulmalı ve sonra listedeki değerlere ilişkin bir filter işlemi yapılarak oranlar hesaplanabilir.
Bir diğer örnek ise, matematiksel modelleme ile ilgilidir. Örneğin, bir çizginin denklemi yazılabilir ve bu denklemle ilgili hesaplamalar kolaylıkla yapılabilir. Çizginin denklemi, birinci derece bir polinom şeklinde yazılır ve ardından fonksiyondan geçirilen herhangi bir x değeri ile ilgili y sonucu kolayca hesaplanabilir.
Haskell'in faydalı yapısına ilişkin örnekler daha da arttırılabilir. Tüm bunların yanı sıra, Haskell matematiksel programlama söz konusu olduğunda en popüler ve tercih edilen dillerden biridir.