Türev Araçlar: Vadeli İşlemler, Opsiyonlar

Adı : Türev Araçlar: Vadeli İşlemler, Opsiyonlar

Türev Araçlar: Vadeli İşlemler, Opsiyonlar

Türev araçlar, belirli bir varlığın değerini türetilmiş bir yöntemle ölçmek için kullanılan finansal enstrümanlardır. Bu araçlar, bir varlığın gelecekteki değerine ilişkin riski analiz etmek için kullanılır ve bunları satın alanlar, beklenen getirinin bir bölümünü tahsil ederken, potansiyel kayıplardan kaçınır. Bu yazıda, türev araçların en yaygın olanlarından olan vadeli işlemler ve opsiyonlar hakkında bilgi vereceğim.

Vadeli İşlemler

Vadeli işlem, iki taraf arasında belirli bir tarihte belirli bir varlığın alınıp satılacağı bir sözleşmedir. Vadeli işlem sözleşmeleri, menkul kıymetler, hisse senetleri, emtialar, para birimleri veya endeksler gibi birçok varlık sınıfı için kullanılabilir. Bu sözleşmeler, alıcı ve satıcı için riski minimize etmek ve gelecekteki fiyat dalgalanmalarından korunmak için kullanılır.

Örneğin, bir şirket, belirli bir süre sonra teslim alacağı bir malın fiyatının artabileceğinden endişe edebilir. Bu durumda şirket, malın fiyatını bugünden sabitleyerek, vadeli işlem sözleşmesi yapabilir. Böylece, malı satın alacakları gün, malın fiyatı yükselse bile, önceden belirlenmiş olan fiyat üzerinden satın alma imkanı bulacaktır.

Öte yandan, malı satışa sunacak olan bir kişi ise, malın fiyatının düşük olacağı endişesine kapılabilir. Bu nedenle, malın fiyatı yükseleceği beklentisiyle, vadeli işlem sözleşmesi yaparak, malı sattığı gün önceden belirlenen fiyat üzerinden satabilir.

Opsiyonlar

Opsiyonlar, belirli bir varlığın belirli bir fiyatla alma veya satmayı içeren bir sözleşmedir. Bu varlıklar hisse senetleri, endeksler, emtialar, dövizler gibi birçok türde olabilir. Opsiyon sözleşmeleri iki türdür: alım opsiyonu (call option) ve satım opsiyonu (put option).

Alım opsiyonu sözleşmesi, bir varlığı belirli bir fiyattan satma hakkını içerir; burada sözleşmede belirtilen fiyat, piyasadaki fiyattan düşük bir fiyat olabilir. Satım opsiyonu sözleşmesi ise, bir varlığı belirli bir fiyattan alma hakkını içerir; burada sözleşmede belirtilen fiyat, piyasadaki fiyattan yüksek bir fiyat olabilir.

Örneğin, bir yatırımcı, hisse senedinin değerinin yükseleceğini düşünebilir ve bu senedi sahiplenmek isteyebilir. Ancak, piyasadaki fiyatı şimdilik yüksek olduğundan, yatırımcı alım opsiyonu sözleşmesi yaparak, hisse senedini belirlenen fiyattan alma hakkını elde edebilir. Önceden belirlenen süre içinde, hisse senedi fiyatı yükselirse, yatırımcı para kazanacaktır. Ancak, hisse senedi fiyatı düşerse, opsiyonunun sona ermesiyle birlikte kaybetmeyeceği sabit bir tutar ödeyecektir.

Sık Sorulan Sorular

1- Vadeli işlem sözleşmeleri ne işe yarar?

Vadeli işlem sözleşmeleri, alıcı ve satıcı için riski minimize etmek ve gelecekteki fiyat dalgalanmalarından korunmak için kullanılır. Bir şirket, belirli bir süre sonra teslim alacağı bir malın fiyatının artabileceğinden endişe edebilir. Vadeli işlem sözleşmesi yaparak, malın fiyatını bugünden sabitleyebilir ve gelecekteki fiyat dalgalanmalarından korunmuş olur.

2- Opsiyonlar ne işe yarar?

Opsiyonlar, bir varlığı belirli bir fiyatla alma veya satmayı içeren bir sözleşmedir. Bir yatırımcı, hisse senedinin değerinin yükseleceğini düşünebilir ve bu senedi sahiplenmek isteyebilir; ancak, piyasadaki fiyatı şimdilik yüksek olduğundan, yatırımcı alım opsiyonu sözleşmesi yaparak, hisse senedini belirlenen fiyattan alma hakkını elde edebilir. Hisse senedi fiyatı yükselirse, yatırımcı para kazanacaktır. Ancak, hisse senedi fiyatı düşerse, opsiyonunun sona ermesiyle birlikte kaybetmeyeceği sabit bir tutar ödeyecektir.

3- Türev araçlar hangi varlık sınıfları için kullanılabilir?

Türev araçlar, menkul kıymetler, hisse senetleri, emtialar, para birimleri veya endeksler gibi birçok varlık sınıfı için kullanılabilir."